دومینوی مرگ شاهزادگان فرتوت و تشدید جنگ قدرت در آل سعود

به گزارش فارس، نایف بن عبدالعزیز دومین ولی‌عهد عبدالله بن عبدالعزیز شاه سعودی و وزیر کشور عربستان سعودی امروز درگذشت.

شبکه خبری العربیه با اعلام این خبر به نقل از دفتر عبدالله بن عبدالعزیز اعلام کرد که شاهزاده نایف امروز در سفر درمانی خود در شهر ژنو درگذشته است.

بنا بر این گزارش، قرار است نماز میت فردا بعد از نماز مغرب در مسجد الحرام برگزار شود.

معارضان سعودی با اشاره به مرگ نایف و جنگ قدرت در بین خاندان این رژیم تاکید می‌کنند که با تشدید بیماری سران درجه اول حاندان سعودی از جمله پادشاه عربستان و وزیر خارجه وی باید در انتظار تشدید جنگ قدرت بین شاهزاده‌های سعودی برای به دست گرفتن قدرت در این کشور نیز بود.

این معارضان می‌گویند که این موضوع به شدت و بیش از هرکس آمریکایی‌ها را نگران آینده این کشور نفت‌خیز جهان عرب کرده است.

این در حالی است که هفته نامه فلسطینی المنار نیز در خبری تاکید کرده بود،‌ هیئتی که برای حل اختلافات شاهزادگان سعودی به عربستان سفر کرده بود، پس از چند ماه اقامت در این کشور بدون دست یافتن به نتیجه‌ای به آمریکا بازگشته است.

المنار به نقل از منابع نزدیک به خاندان حاکم درباره اوضاع جاری در داخل خاندان سلطنتی حاکم بر عربستان سعودی نوشته بود:‌ "سعود الفیصل"، وزیر خارجه عربستان سعودی نیز بیماریش تشدید شده و احتمال فلج شدن وی و از کار افتادن قدرت حرکتی بدنش افزایش بسیاری پیدا کرده است.

به گفته این منابع، "عبد الله بن عبد العزیز"، پادشاه عربستان نیز به آلزایمر دچار شده، به گونه‌ای که اصلا نمی‌داند که در اطراف او چه می‌گذرد.

برخی گمانه زنی‌ها از احتمال تعیین شاهزاده "سلمان بن عبدالعزیز" به ولیعهدی عربستان سعودیخبرمیدهند.

موانع انتخاب ولی‌عهد جدید عربستان

الف: کارشناسان معتقدند که این بار انتخاب ولی‌عهد جدید در عربستان با مشکلات بسیار بیشتری از دور قبل همراه خواهد بود، یکی از این مشکلات این است که رقبای ولی‌عهدی در این دوره از وزن و برتری خاصی نسبت به دیگران برخوردار نیستند، اگر در زمان مرگ سلطان بن عبدالعزیز بسیاری پیش بینی می کردند که امیر نایف به عنوان جانشین وی انتخاب شود و در نهایت با تاخیری زیاد این اتفاق روی داد، اما الان دیگر هیچ پیش بینی در این زمینه با درصد بالا نمی توان داشت، چرا که رقبای تصدی این سمت در یک رده قرار دارند.

ب: موضوع جانشینی و ولی‌عهدی در عربستان با دیگر کشورهای سلطنتی دنیا تفاوت دارد، زیرا عبدالعزیز بن سعود مقرر کرده که در صورت زنده بودن پسرهایش هیچکدام از نوه‌هایش نمی‌توانند به حکومت برسند، این سنت تا امروز حفظ شده و پادشاهی عربستان به پسران عبدالعزیز رسیده است، اما با افزایش سن فرزندان عبدالعزیز و احتمال مرگ آنها در فاصله های زمانی کوتاه شاید خاندان حاکم سعودی به این نتیجه برسد که ولی‌عهدی را به نوه های عبدالعزیز منتقل کند، این موضوع خطرات بیشتری برای آل سعود خواهد داشت، چرا که از یک طرف این اقدام با مخالفت فرزندان قدرتمند عبدالعزیز مواجه خواهد شد و از سوی دیگر دایره رقبا برای تصدی این پست را بیشتر و انتخاب ولی‌عهد را سخت تر خواهد کرد.

رقبای جنگ قدرت آینده در خاندان آل سعود

پس از نایف، "سلمان بن عبدالعزیز" (حاکم مکه) از قدرت سنتی بیشتری در میان خاندان سعود برخوردار است و می‌تواند یکی از گزینه‌های احتمالی برای ولی‌عهدی باشد. بویژه آن‌که او طبعی جاه طلب و قدرت دوست دارد. سلمان بیست و پنجمین پسر عبدالعزیز، موسس حکومت آل سعود عربستان است که از ارکان این خاندان نیز محسوب می‌شود.

وی پس از ملک عبدالله، پادشاه عربستان و نایف بن عبدالعزیز که فوت کرد، فرد شماره سه خاندان آل سعود محسوب می‌شد و پس از مرگ "سلطان بن عبدالعزیز"، وزارت دفاع عربستان که همواره در دست ولی‌عهد بود، به وی سپرده شد. امیر سلمان در طول زندگی سیاسی خود مشاور مخصوص پادشاهان عربستان بوده و نقش ویژه‌ای در اداره امور داخلی این کشور داشته است.

در جنگ قدرت کنونی در خاندان سعود نباید از نقش "بندر بن سلطان" - پسر سلطان بن عبدالعزیز - غافل شد. بندر بن سلطان که سال‌ها سفیر عربستان در آمریکا بود، پس از مرگ فهد و به قدرت رسیدن عبدالله به ریاست شورای امنیت ملی عربستان رسید. گفته می‌شد که او خواهان سهم بیشتری از قدرت است. با توجه به ارتباطات بسیار تنگاتنگ بندر با آمریکا به نظر می‌رسد که آمریکا و غرب، از تلاش‌های بندر برای تصاحب قدرت در آینده حمایت خواهند کرد، زیرا او که مدت زیادی در آمریکا بوده، دیدگاهی سکولار و غربی دارد و خواهان تغییر بافت سنتی جامعه عربستان است.

پسر ملک عبدالله، "متعب بن عبدالله" هم که به ریاست گارد ملی عربستان رسیده، از چهره‌های مدعی به حساب می‌آید. در میان بقیه نوه‌های عبدالعزیز، "خالد بن سلطان"، "سعودالفیصل" و "محمد بن نایف" از بقیه قدرتمندتر هستند.

سناریوهای فراروی سعودی ها بعد از مرگ ولی‌عهد

مرگ قابل پیش بینی امیر نایف بار دیگر درگیری‌های خاندان آل سعود یعنی نسل جدید به رهبری بندر بن سلطان و نسل قدیم "حاکمان فعلی"' به رهبری عبدالله بن عبدالعزیز را برای بدست گرفتن قدرت افزایش داد، اگرچه خاندان سعودی تلاش می‌کند، اوضاع داخلی عربستان را آرام نشان دهد، اما در واقع باید گفت، عربستان در آستانه انقلابی بزرگ قرار دارد. در این میان قدرت طلبان محافظه کار عربستان خواهان عمل به وصیت عبدالعزیز در رسیدن قدرت به فرزندان وی هستند و آمریکا و برخی قدرت های غربی از نسل جدید برای رسیدن به قدرت حمایت می‌کنند.

این درگیری ها در حالی با مرگ نایف شدت می گیرد که نسیم های بیداری اسلامی در عربستان نیز شدت گرفته و در ماههای گذشته تنها با تمرکز بالای مقامات سعودی و ایجاد خفقان و سرکوب شدید در این کشور بوده که تاکنون این روند کند شده است، در این شرایط به نظر می رسد مردم تلاش زیادی برای تحمیل مطالبات مشروع خود بویژه داشتن حق تعیین سرنوشت و انجام اصلاحات و آزادی های مختلف بکنند.

با وجود تمام این اوصاف پیش بینی می شود اوضاع نابسامان عربستان سعودی و خاندان حاکمه این کشور قدرت تحمل این فشارهای همه جانبه و هم‌زمان‌ را نداشته باشند و کنترل اوضاع را از دست بدهند، اما چیزی که باید منتظر روشن شدن آن بود، این است که آیا در این شرایط این مردم انقلابی هستند که ابتکار عمل را در دست خواهند گرفت یا اینکه آمریکا و غرب خواهند توانست دیکته های خود را بر خاندان فرسوده سعودی تحمیل کرده و با استفاده از شاهزاده های جوان، دولتی سکولار و وابسته را در این کشور روی کار آورند.